Magazynowanie towarów - najważniejsze informacje
Magazynowanie to kluczowy element w wielu branżach, umożliwiający efektywne gospodarowanie towarami. Czy zastanawiałeś się kiedyś, co dokładnie oznacza to pojęcie i jakie zasady rządzą tym procesem? W tym artykule przybliżymy definicję magazynowania oraz omówimy podstawy składowania i przechowywania towarów.
Fazy procesu magazynowania
Magazynowanie towarów rozpoczyna się od przyjęcia towaru do magazynu. Na tym etapie następuje weryfikacja dokumentacji poprzez sprawdzenie stanu i ilości przyjmowanego towaru oraz dotrzymania określonych warunków z dołączonymi do ładunku dokumentami. Po potwierdzeniu przyjęcia towaru, odpowiedzialność za niego ponosi magazyn. W tej fazie ma miejsce rozładunek, sortowanie, segregowanie, przygotowywanie i przekazanie towaru do części składowania.
Teraz następuje druga faza, czyli składowanie. Polega ono na rozmieszczeniu towaru w określony sposób na dostępnej przestrzeni magazynu zwanej strefą składowania w celu jego okresowego przechowywania. Na tym etapie odbywa się odbiór towaru ze strefy przyjęć i umieszczenie go w strefie składowania zgodnie z jego wymiarami, określonymi warunkami przechowywania (właściwa temperatura) i technologią składowania. W czasie przechowywania towaru należy zadbać o ochronę ładunku przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych i wewnętrznych, zapewnić kondensowanie, czyli zabiegi, służące uzyskaniu odpowiedniego stanu ładunku, a także przeprowadzać jego okresową kontrolę. Następnie towar trafia do strefy kompletacji lub strefy wydań.
Kompletacja polega na zabraniu z magazynu konkretnej ilości towaru oraz uporządkowaniu go zgodnie z zamówieniem odbiorcy i ma miejsce w tak zwanej strefie kompletacji. W czasie tej fazy następuje więc odbiór i przygotowanie ładunku, kompletowanie zamówień i kontrola ich zgodności z zamówieniem klienta, a także odpowiednie pakowanie ładunku w celu jego bezpiecznego transportu.
Ostatnią fazą procesu magazynowania jest wydanie towaru klientowi. Ma ono miejsce w strefie wydań i składa się z przygotowania towaru, o ile nie zostało to zrobione z strefie kompletacji, sprawdzenia zgodności towaru z dokumentami wydania co do ilości, jakości, kompletności i oznakowania oraz załadunek towaru na odpowiedni środek transportu.
Rodzaje magazynowania towarów
W zależności od różnych czynników magazynowanie towarów odbywa się w pomieszczeniach, dopasowanych ze względu na:
- • stan skupienia i podatność magazynową towaru (zbiorniki, silosy i magazyny uniwersalne);
- • rozwiązania techniczno-budowlane i stopień zabezpieczenia ładunków (magazyny otwarte, półotwarte, zamknięte i specjalne);
- • wysokość składowania (magazyny niskie do 12 m, średniej wysokości do 25 m, wysokie do 55 m, lub wysokościowe powyżej 55 m);
- • typ transportu (drogowy, kolejowy lub wodny);
- • stopień mechanizacji procesów magazynowych (niezmechanizowane, zmechanizowane, zautomatyzowane);
- • funkcję i przeznaczenie (gospodarcze, przemysłowe, handlowe, transportowe, usługowe).
Procesy magazynowania – organizacja
Istnieją także trzy układy technologiczne magazynów: przelotowy, kątowy oraz workowy (nieprzelotowy). W układzie przelotowym strefy przyjęcia i wydawania ładunku umiejscowione są po przeciwnych stronach strefy składowania. W magazynie o układzie kątowym strefa przyjęcia i wydania towaru znajdują się przy sąsiadujących ścianach strefy składowania. W układzie workowym strefy przyjęcia i wydania towaru umiejscowione są przy jednej ścianie strefy składowania.
Wyposażenie magazynu
Do wyposażenia technicznego magazynu zaliczamy: urządzenia transportowe (dźwignice), urządzenia do składowania, urządzenia oświetleniowe, urządzenia wentylacyjno-klimatyzacyjne, urządzenia przeciwpożarowe oraz oznakowanie pionowe i poziome.
Do dźwignic, czyli urządzeń dźwigowo-transportowych, służących do przemieszczania ładunków na małe odległości, należą: dźwigniki, cięgniki, wózki, suwnice oraz żurawie. Wybór odpowiedniego sprzętu uzależniony jest od rodzaju, wielkości i ciężaru ładunku.
Najbardziej popularne wózki widłowe ręczne, tak zwane paleciaki – służą do transportu palet na krótkie dystanse i podnoszenia ich na kilkanaście centymetrów.
Wózki podnośnikowe, czyli takie, których używa się do podnoszenia ładunków na wysokość 3300 mm i wyżej , a także do przewozu ładunków na niewielkich odległościach dzielą się na wózki naładowne, ciągnikowe oraz specjalne.
W większości magazynów stosuje się regały lub stojaki do przechowywania, wszystko zależy jednak od tego, jaki towar ma się znaleźć w magazynie.
Najpopularniejsze regały są wykonane z metalowych rurek, pustych w środku. Wytrzymują one standardowy ciężar i są łatwe do przestawiania. Są także bezpieczniejsze, bo nie stwarzają takiego ryzyka pożaru, jak regały drewniane.
W magazynach często wykorzystywane są również regały konturowane, składające się ze słupów nośnych i ramy, która podpiera półki. Wykonane są one z blachy z otworami, w których mocuje się półki. Przy kupnie regałów trzeba wziąć pod uwagę maksymalne obciążenie pojedynczej półki i całego regału ilość półek i możliwość ich regulacji. Należy też sprawdzić, czy regał może stać samodzielnie, czy musi zostać przykręcony do ściany. Najlepiej, gdy regały maja uniwersalne wymiary, bo wtedy łatwiej dobrać do nich wyposażenie wewnętrzne, czyli na przykład pojemniki na drobne elementy. Dobrze, żeby regały metalowe były piaskowane i malowane proszkowo, oraz spełniały odpowiednie normy.
Stojaki do składowania służą do przechowywania większych, mało elastycznych towarów, takich, jak płyty drewniane, czy elementy rusztowań. Jest to metalowy stelaż wsparty na stopie, na którego ramieniu przechowuje się towar. Wyróżniamy stojaki gniazdowe, pryzmowe, słupkowe, specjalizowane i szczelinowe.
Podstawą magazynowania towarów są palety, zwykłe lub europalety. Posiadają one wymiary dopasowane do regałów i wózków i ułatwiają transport ładunku.
Do wyposażenia mogą należeć również beczki, czy innego rodzaju pojemniki do przechowywania towarów płynnych i sypkich.
W magazynie mogą znaleźć się także wieszaki, podkłady, zasieki oraz urządzenia specjalizowane. W zależności od rodzaju działalności, firma indywidualnie dobiera wyposażenie, jak na przykład silosy do przechowywania zboża, czy chłodnie na mięso. Różne są więc rodzaje magazynów, systemy przechowywania oraz wyposażenie, w związku z czym magazyny dostosowane są do konkretnych zapotrzebowań.
Magazynowanie towarów to proces obejmujący przyjmowanie, składowanie, przechowywanie i wydawanie dóbr materialnych. Towary są przechowywane w odpowiednio dobranych magazynach w zależności od ich właściwości, wymiarów i warunków przechowywania. Kluczowym elementem wyposażenia magazynu są palety, regały i wózki widłowe. Wybór sprzętu i układ technologiczny (przelotowy, kątowy, workowy) zależy od specyfiki towaru oraz potrzeb organizacyjnych. Skuteczne zarządzanie magazynem opiera się na zasadach odpowiedniego składowania, kompletacji i transportu towarów.